Poradnia Prawa Żywnościowego
Norma handlowa dla ryb i owoców morza
(rozporządzenie Rady (WE) NR 2406/96 z dnia 26 listopada 1996 r. ustanawiające wspólne normy handlowe w odniesieniu do niektórych produktów rybołówstwa)
WSKAŹNIKI ŚWIEŻOŚCI
Wskaźniki ustanowione w niniejszym załączniku stosuje się w odniesieniu do następujących produktów lub grup produktów i w odniesieniu do kryteriów oceny odmiennych dla każdej z grup.
A. Dorszowate
Plamiak, dorsz, czarniak, rdzawiec, karmazyn, witlinek, molwa pospolita, morszczuk, leszcz promieniowy, żabnica, bielmik i karlik, bops, picarel, konger, kurek czerwony, cefal, gładzica, smuklica, sola, zimnica, złocica, flądra, pałasz ogoniasty.
B. Tuńczykowate
Tuńczyk biały, tuńczyk długopłetwy, tuńczyk niebieskopłetwy, tuńczyk wielkooczny, witlinek, śledź, sardynki, makrele, ostrobok, sardela.
C. Rekinowate (selachii)
Rekinek, raja gładka.
D. Głowonogi
Mątwy.
E. Skorupiaki
1. Krewetki.
2. Homary norweskie
A. DORSZOWATE
| Kryteria |
Kategorie świeżości | Niedopuszczone |
Ekstra | A | B |
Skóra | Jaskrawy, opalizujący pigment (z wyjątkiem karmazyna); brak odbarwienia | Pigment jaskrawy, ale niebłyszczący | Pigmentacja ulegająca procesowi odbarwienia i matowienia | Pigmentacja matowa |
Śluz naskórny | Wodnisty, przezroczysty | Lekko mętny | Mleczny | Żółtawoszary, nieprzezroczysty |
Oko | Wypukłe (wyłupiaste); czarna, błyszcząca źrenica; rogówka przezroczysta | Wypukłe i lekko zapadłe; czarna, matowa źrenica; lekko opalizująca rogówka | Płaskie; opalizująca rogówka; nieprzejrzysta źrenica | Wklęsłe na środku; szara źrenica; rogówka mleczna |
Skrzela | W jaskrawym kolorze; brak śluzu | Mniejsze natężenie koloru; przezroczysty śluz | Brązowe/szare, ulegające odbarwieniu; gęsty, nieprzezroczysty śluz | Żółtawe; mleczny śluz |
Otrzewna (u ryb patroszonych) | Gładka; jaskrawa; trudna do oddzielenia od mięsa | Lekko matowa; można oddzielić od mięsa | Plamista; łatwo odchodzi od mięsa | Nie trzyma się mięsa |
Zapach skrzeli i jamy brzusznej: | | | | |
—u dorszowatych innych niż gładzica | Zapach wodorostów, | Brak zapachu wodorostów; neutralny | Zapach fermentu; lekko kwaśny | Kwaśny |
— u gładzicy | Świeżooleisty, pieprzowy, ziemisty | Oleisty, zapach wodorostów lub lekkosłodkawy | Oleisty; zapach fermentu; stęchły, lekko zjełczały | Kwaśny |
Mięso | Jędrne i elastyczne, powierzchnia gładka | Mniej elastyczne | Lekko miękkie (flakowate), mniej elastyczne, woskowata (aksamitna) i matowa powierzchnia | Miękkie (flakowate); łuski łatwo odchodzą od skóry, powierzchnia raczej pomarszczona Dodatkowe kryteria dla żabnic z głowami |
Naczynia krwionośne
(mięśnie brzuszne) | Ostre kontury, kolor jaskrawoczerwony | Ostre kontury; ciemnienie krwi | Rozszerzone, kolor brązowy | Zupełnie rozszerzone, kolor brązowy, żółknienie mięsa |
| Kryteria |
| Kategorie świeżości | Niedopuszczone |
| Ekstra | A | B |
Skóra | Jaskrawa pigmentacja, błyszczące, opalizujące kolory; wyraźna różnica pomiędzy powierzchnią grzbietową a boczną | Brak połysku i błyszczenia; kolory bardziej matowe, mniejsza różnica pomiędzy powierzchnią grzbietową a środkową | Matowe, mdłe kolory; zmarszczenie skóry w przypadku zgięcia ryby | Pigmentacja bardzo matowa; skóra odchodzi od mięsa |
Śluz naskórny | Wodnisty, przezroczysty | Lekko mętny | Mleczny | Żółtawoszary, nieprzejrzysty |
Konsystencja mięsa | Bardzo jędrne, twarde | Dość twarde, jędrne | Miękkawe | Miękkie (flakowate) |
Pokrywy skrzelowe | Srebrzyste | Srebrzyste, lekko czerwone lub brązowe | Brązowawe, rozległy wyciek krwi z naczyń | Żółtawe |
Oko | Wypukłe (wyłupiaste), wyraziste niebiesko-czarne źrenice, przezroczysta "powieka" | Wypukłe i lekko zapadnięte; ciemna źrenica; rogówka lekko opalizująca | Płaskie; źrenica zamglona; wyciek krwi w okolicy oka | Wklęsłe na środku, źrenica szara; rogówka mleczna |
| Kryteria |
| Kategorie świeżości | Niedopuszczone |
| Ekstra | A | B |
Oko | Wypukłe, bardzo jasne i opalizujące; małe źrenice | Wypukłe i lekko zapadnięte; brak jaskrawości i opalizacji, źrenice owalne | Płaskie, matowe | Wklęsłe, żółtawe |
Wygląd | Ryba w stanie stężenia pośmiertnego lub częściowego zesztywnienia; na skórze małe ilości przejrzystego śluzu | Ryba po fazie zesztywnienia; brak śluzu na skórze, w szczególności w pysku i szczelinach skrzelowych | Pewne ilości śluzu w pysku i na szczelinach skrzelowych; szczęki lekko spłaszczone | Duże ilości śluzu w pysku i na szczelinach skrzelowych |
Zapach | Zapach wodorostów | Brak zapachu lub zapach lekko nieświeży – nie wyczuwa się amoniaku | Słaby zapach amoniaku; kwaśny | Ostry zapach amoniaku |
Szczególne lub dodatkowe kryteria dla rai gładkiej
| Ekstra | A | B | Niedopuszczone |
Skóra | Jaskrawa, opalizująca i błyszcząca pigmentacja; śluz wodnisty | Jaskrawa pigmentacja, śluz wodnisty | Pigmentacja ulegająca procesowi odbarwienia i matowienia, śluz nieprzezroczysty | Odbarwienie, skóra pomarszczona, śluz gęsty |
Struktura mięsa | Jędrne i elastyczne | Jędrne | Miękkie | Flakowate |
Cechy płetw | Obrzeża płetw półprzezroczyste i zaokrąglone | Płetwy sztywne | Miękkie | Obwisłe |
Brzuch | Biały i błyszczący, różowofiołkowy obwód wokół płetw | Biały i błyszczący, czerwone plamy wokół płetw | Biały i matowy, liczne czerwone lub żółte plamy | Kolory od żółtego po zielonawy, czerwone plamy w mięsie |
D. GŁOWONOGI
| Kryteria |
| Kategorie świeżości |
| Ekstra | A | B |
Skóra | Jaskrawa pigmentacja; skóra przykleja się do mięsa | Matowa pigmentacja; skóra przykleja się do mięsa | Odbarwienie; łatwa do oddzielenia od mięsa |
Mięso | Bardzo jędrne; perłowobiałe | Jędrne; kredowobiałe | Lekko miękkie; różowobiałe lub lekko żółciejące |
Macki | Trudne do oderwania | Trudne do oderwania | Łatwiejsze do oderwania |
Zapach | Świeży; zapach wodorostów | Słaby lub brak zapachu | Zapach atramentu |
E. SKORUPIAKI
1. Krewetki
| Kryteria |
Kategorie świeżości |
Ekstra | A |
Minimalne wymagania | Powierzchnia skorupy: wilgotna i błyszcząca,Podczas przesypywania z jednego kontenera do innego krewetki nie mogą się ze sobą sklejać,Mięso nie może mieć obcego zapachu,Krewetki nie mogą być zanieczyszczone piaskiem, śluzem i innymi obcymi ciałami. | Takie same jak dla krewetek zaliczonych do kategorii Ekstra |
Wygląd:
1. Krewetki ze skorupą | Kolor wyraziście czerwonaworóżowy z małymi białymi plamkami; odcinek piersiowy pancerza w przeważającej mierze jasny | —Kolory od rozmytego czerwonaworóżowego po niebieskawoczerwony z białymi plamkami; odcinek piersiowy pancerza powinien być w kolorach jasnych przechodzących w szare |
2. Krewetki głębokowodnej | — Kolor jednolicie różowy | — Kolor różowy, możliwość czernienia głowy |
Mięso przed i po usunięciu pancerza | Pancerze łatwe do usunięcia, możliwa utrata mięsa jedynie ze względów "technicznych"Jędrne, ale nie łykowate | Pancerze mniej łatwe do usunięcia, możliwa niewielka utrata mięsaMniej jędrne, lekko łykowate |
Kawałki | Dopuszczalne sporadyczne kawałki krewetek | Dopuszczalna niewielka ilość kawałków krewetek |
Zapach | Zapach świeżych wodorostów, zapach lekko słodki | Kwaskowaty; bez zapachu wodorostów |
2. Homary norweskie
| Kryteria |
| Kategorie świeżości |
| Ekstra | A | B |
Skorupa | Kolor od bladoróżowego albo różowego po pomarańczowo - czerwony | Kolor bladoróżowy albo różowy po pomarańczowoczerwony; brak czarnych kropek | Lekkie odbarwienie; niewielka liczba czarnych kropek, kolor szarawy, szczególnie na pancerzu, pomiędzy odcinkami ogona |
Oko i skrzela | Oczy błyszczące, czarne; skrzela różowe | Oczy matowe, szare/czarne; skrzela szarawe | Skrzela ciemnoszare, grzbietowa część skorupy częściowo w kolorze zielonawym |
Zapach | Charakterystyczny łagodny zapach skorupiaków | Brak charakterystycznego łagodnego zapachu skorupiaków. Brak zapachu amoniaku. | Lekko kwaśny |
Mięso (ogon) | Półprzezroczyste, kolor niebieski przechodzący w biały | Utrata półprzezroczystości, odbarwienie nie występuje | Mętne i matowe |
--------------------------------------------------
ZAŁĄCZNIK II
KATEGORIE WIELKOŚCI
Skala wag | Minimalne wielkości, uwzględnione w warunkach ustanowionych w rozporządzeniach określonych w art. 7 |
Gatunek | Kategoria wielkości | Waga ryby (w kilogramach) | Ilość ryb na kilogram | Region | Obszar geograficzny | Wielkość minimalna |
Śledź (Clupea harengus) | 1 | 0,25 i więcej | 4 albo mniej | 1 | ICES Vb(strefa WE) | 20 cm |
2 | 0,125–0,25 | 5–8 | 2 | | 20 cm |
3 | 0,085–0,125 | 9–11 | | | 18 cm |
4 | 0,05–0,085 | 12–20 | 3 | | 20 cm |
Śledź bałtycki złowiony i wyładowany na północ od szerokości geograficznej 59°30'N | 5 | 0,031–0,085 | 12–32 | | | |
Z wyłączeniem Skagerrak i Kattegat. Sardynki (Sardina pilchardus) | 1 | 0,067 i więcej | 15 lub mniej | | | jeszcze nieustalony |
2 | 0,042–0,067 | 16–24 | | |
3 | 0,028–0,042 | 25–35 | | |
4 | 0,015–0,028 | 36–67 | | |
Śródziemnomorska | | 0,011–0,028 | 36–91 | | |
Rekinek psi (Scyliorhinus spp.) | 1 | 2 i więcej | — | | | — |
2 | 1–2 | | |
3 | 0,5–1 | | |
Rekinek natalski (Squalus acanthias) | 1 | 2,2 i więcej | — | | | — |
2 | 1–2,2 | | |
3 | 0,5–1 | | |
Karmazyn (Sebastes spp.) | 1 | 2 i więcej | — | | | — |
2 | 0,6–2 | | |
3 | 0,35–0,6 | | |
Dorsz (Gadus morhua) | 1 | 7 i więcej | — | 1 | | 35 cm |
2 | 4–7 | 2 | | 35 cm |
3 | 2–4 | | | 30 cm |
4 | 1–2 | 3 | | 35 cm |
5 | 0,3–1 | M. Bałtyckie | Na południe od 59°30'N | 35 cm |
Czarniak (Pollachius virens) | 1 | 5 i więcej | — | 1 | | 35 cm |
2 | 3–5 | 2 | | 35 cm |
3 | 1,5–3 | | | 30 cm |
4 | 0,3–1,5 | 3 | | 35 cm |
| | M. Bałtyckie | Na południe od 59°30'N | 30 cm |
Plamiak (Mellanogramus aeglefinus) | 1 | 1 i więcej | — | 1 | ICES Vb (Strefa WE) | 30 cm |
2 | 0,57–1 | 2 | | 30 cm |
3 | 0,37–0,57 | | | 27 cm |
4 | 0,17–0,37 | 3 | | 30 cm |
Witlinek (Marlangius merlangus) | 1 | 0,5 i więcej | — | 1 | | 27 cm |
2 | 0,35–0,5 | 2 | | 23 cm |
3 | 0,25–0,35 | | | 23 cm |
4 | 0,11–0,25 | 3 | | 23 cm |
Molwa (Molva spp.) | 1 | 5 i więcej | — | 1 | | — |
2 | 3–5 | 2 | | jeszcze nieustalony |
3 | 1,2–3 | | | — |
| | 3 | | 63 cm |
Makrela z gatunku Scomber scombrus Śródziemnomorska | 1 | 0,5 i więcej | 50 lub mniej | 1 | | 20 cm |
2 | 0,2–0,5 | 51–125 | 2 | Z wyjątkiem M. Północnego | 20 cm |
3 | 0,1–0,2 | 126–250 | | M. Północne | 30 cm |
| 0,08–0,2 | 126–325 | 3 | | 20 cm |
| | | 5 | | 20 cm |
| | | | M. Śródziemne | 18 cm |
Makrela z gatunku Scomber japonicus | 1 | 0,5 i więcej | — | | | — |
2 | 0,25–0,5 | | |
3 | 0,14–0,25 | | |
4 | 0,05–0,14 | | |
Sardela (Engraulis spp.) | 1 | 0,033 i więcej | 30 lub mniej | 3 | Z wyjątkiem ICES IXa) | 12 cm |
2 | 0,020–0,033 | 31–50 | 3 | ICES IXa) | 10 cm |
3 | 0,012–0,020 | 51–83 | | M. Śródziemne | 9 cm |
4 | 0,008–0,012 | 84–125 | | | |
Gładzica (Pleuronectes platessa) | 1 | 0,6 i więcej | — | 1 | | 25 cm |
2 | 0,4–0,6 | 2 | | 25 cm |
3 | 0,3–0,4 | | | 27 cm |
4 | 0,15–0,3 | | M. Północne | 27 cm |
| | 3 | | 25 cm |
| | M. Bałtyckie | podobszary 22–25 | 25 cm |
| | | podobszary 26–28 | 21 cm |
| | | podobszar 29Na południe od 59°30'N | 18 cm |
Morszczuk (Merluccius merluccius) | 1 | 2,5 i więcej | — | 1 | | 30 cm |
2 | 1,2–2,5 | 2 | | 30 cm |
3 | 0,6–1,2 | | | 30 cm |
4 | 0,28–0,6 | 3 | | 27 cm |
5 | 0,2–0,28 | | M. Śródziemne | 20 cm |
Śródziemnomorski | | 0,15–0,28 | | | | |
Smuklica (Lepidorhombus spp.) | 1 | 0,45 i więcej | — | 1 | | 25 cm |
2 | 0,25–0,45 | 2 | | 25 cm |
3 | 0,20–0,25 | | | 25 cm |
4 | 0,11–0,20 | 3 | | 20 cm |
Śródziemnomorska | | 0,05–0,20 | | | | |
Leszcz promieniowy (Brama spp) | 1 | 0,8 i więcej | — | | | — |
2 | 0,2–0,8 | | |
Żabnica (Lophius spp.) cała, wypatroszona | 1 | 8 i więcej | — | 1 | | — |
2 | 4–8 | 2 | — | jeszcze nie ustalony |
3 | 2–4 | | | — |
4 | 1–2 | 3 | | jeszcze nieustalony |
5 | 0,5–1 | | M. Śródziemne | 30 cm |
Żabnica (Lophius spp.) bez głowy | 1 | 4 i więcej | — | | | — |
2 | 2–4 | | |
3 | 1–2 | | |
4 | 0,5–1 | | |
5 | 0,2–0,5 | | |
Zimnica (Limanda limanda) | 1 | 0,25 i więcej | — | 1 | | 15 cm |
2 | 0,13–0,25 | 2 | | 15 cm |
| | | 23 cm |
| | | M. Północne | 23 cm |
| | 3 | | 23 cm |
Złocica (Microstomus kitt) | 1 | 0,6 i więcej | — | 1 | | 25 cm |
2 | 0,35–0,6 | 2 | | 25 cm |
3 | 0,18–0,35 | | | 25 cm |
| | 3 | | 25 cm |
Tuńczyk biały lub długopłetwy (Thunnus alalunga) | 1 | 4 i więcej | — | | | — |
2 | 1,5–4 | | |
Tuńczyk błękitnopłetwy (Thunnus thynnus) | 1 | 70 i więcej | — | | M. Śródziemne | 70 cm albo 6,4 kg |
2 | 50–70 | |
3 | 25–50 | |
4 | 10–25 | |
5 | 6,4–10 | |
Tuńczyk wielkooczny (Thunnus obesus) | 1 | 10 i więcej | — | | | — |
2 | 3,2–10 | | |
Rdzawiec (Pollachius pollachius) | 1 | 5 i więcej | — | 1 | | — |
2 | 3–5 | 2 | | 30 cm |
3 | 1,5–3 | | | — |
4 | 0,3–1,5 | 3 | | 30 cm |
Błękitek (Micromesistius poutassou lub Gadus poutassou) | 1 | — | 7 lub mniej | | | — |
2 | 8–14 | | |
3 | 15–25 | | |
4 | 26–30 | | |
Bielmik (Trisopterus luscus) i Karlik (Trisopterus minutus) | 1 | 0,4 i więcej | — | 3 | | jeszcze nieustalony |
2 | 0,25–0,4 | |
3 | 0,125–0,25 | |
4 | 0,05–0,125 | |
Bops (Boops boops) | 1 | — | 5 lub mniej | | | — |
2 | 6–31 | | |
3 | 32–70 | | |
Picarel (Maena sararis) | 1 | — | 20 lub mniej | | | — |
2 | 21–40 | | |
3 | 41–90 | | |
Konger (Conger conger) | 1 | 7 i więcej | — | 1 | | — |
2 | 5–7 | 2 | | 58 cm |
3 | 0,5–5 | | | — |
| | 3 | | 58 cm |
Gurnard (Trigla spp.) Kurek czerwony | 1 | 1 i więcej | — | | | — |
2 | 0,4–1 | | |
3 | 0,2–0,4 | | |
4 | 0,06–0,2 | | |
Inne Kurki | 1 | 0,25 i więcej | | | | |
2 | 0,2–0,25 | | | | |
Ostrobok (Trachurus spp.) | 1 | 0,6 i więcej | — | 1 | | 15 cm |
2 | 0,4–0,6 | 2 | | 15 cm |
3 | 0,2–0,4 | 3 | | 15 cm |
4 | 0,08–0,2 | 5 | | 15 cm |
5 | 0,02–0,08 | | M. Śródziemne | 12 cm |
Cefal (Mugil spp.) | 1 | 1 i więcej | — | 1 | | — |
2 | 0,5–1 | 2 | | 20 cm |
3 | 0,2–0,5 | | | — |
4 | 0,1–0,2 | 3 | | 20 cm |
| | | M Śródziemne | 16 cm |
Raja gładka (Raja spp.) | 1 | 5 i więcej | — | | | — |
2 | 3–5 | | |
3 | 1–3 | | |
4 | 0,3–1 | | |
Raja gładka (skrzydła) | 1 | 3 i więcej | — | | | — |
2 | 0,5–3 | | |
Flądra (Platichthys flesus) | 1 | ponad 0,3 | — | 1 | | 24 cm |
2 | 0,2–0,3 włącznie | 2 | | 24 cm |
| | 24 cm |
| | 3 | | 24 cm |
| | M.Bałtyckie | podobszary 22–25 | 25 cm |
| | podobszary 26–28 | 21 cm |
| | podobszary 29–32 Na południe od 59°30'N | 18 cm |
Sola (Solea spp.) | 1 | 0,5 i więcej | — | 1 | | 24 cm |
2 | 0,33–0,5 | 2 | | 24 cm |
3 | 0,25–0,33 | | 24 cm |
4 | 0,17–0,25 | 3 | | 24 cm |
5 | 0,12–0,17 | | M. Śródziemne | 20 cm |
| 1 | 0,5 i więcej | | | | |
| 2 | 0,33–0,5 | | | | |
| 3 | 0,25–0,35 | | | | |
| 4 | 0,2–0,25 | | | | |
| 5 | 0,12–0,2 | | | | |
Pałasz ogoniasty (Lepidopus caudatus) | 1 | 3 i więcej | — | | | — |
2 | 2–3 | | |
3 | 1–2 | | |
4 | 0,5–1 | | |
(Aphanopus carbo) | 1 | 3 i więcej | | | — | |
2 | 0,5–3 | | | | |
| — | | | | |
Mątwy (Sepia officinalis i Rossia macrosoma) | 1 | 0,5 i więcej | — | | | — |
2 | 0,3–0,5 | | |
3 | 0,1–0,3 | | |
Homar norweski (Nephrops norvegicus) | 1 | — | 20 i mniej | 2 | Skagerrak i Kattegat | 40 mm |
2 | 21–30 | | | 130 mm |
3 | 31–40 | 2 | z wyłączeniem Szkocji | |
4 | ponad 40 | | M. Irlandzkie | 25 mm |
| | | [ICES VIa) i VIIa)] Skagerrak i Kattegat | 85 mm |
| | 2 | Zachodnia Szkocjai M. Irlandzkie | 20 mm |
| | [ICES VIa) i VIIa)] | 70 mm |
| | 3 | | 20 mm |
| | | 70 mm |
| | M. Śródziemne | 20 mm |
| | 70 mm |
Ogony homara norweskiego | 1 | — | 60 i mniej | 2 | Skagerrak i Kattegat | 72 mm |
2 | 61–120 | | | |
| | 2 | z wyłączeniem zach. Szkocji | 46 mm |
3 | 121–180 | | M. Irlandzkie | |
4 | ponad 180 | | [ICES VIa) i VIIa)] ,Skagerrak, Kattegat | |
| | 2 | zachodnia Szkocjai M. Irlandzkie [ICES VIa) i VIIa)] | 37 mm |
| | 3 | | 37 mm |
Krewetki (Crangon crangon) | 1 | 6,8 mm i więcej | — | | | — |
2 | 6,5 mm i więcej | | |
Krewetki (Pandalus borrealis) świeże albo schłodzone | jedna wielkość | — | 250 i mniej | | | — |
Krewetki ugotowane na parze lub w wodzie | 1 | — | 160 i mniej | | | — |
2 | 161–250 | | |
Krab jadalny (Cancer pagurus) | 1 | 16 cm i więcej | — | | | — |
2 | 13–16 cm | | |
Kontakt
dr hab. Tomasz Srogosz
t.srogosz@jwms.pl
Social media