Poradnia Prawa Żywnościowego
Zarówno mały, średni, jak i duży przedsiębiorca produkujący żywność w codziennej działalności musi sprostać różnym, często złożonym normom bezpieczeństwa, inaczej jakości żywności. Jego działalność, a w tym normy bezpieczeństwa, regulowane są przez prawo żywnościowe. Znajomość tej dziedziny prawa nie jest niezbędnym warunkiem w produkcji żywności. Od tego są prawnicy, którzy zgłębiają skomplikowane przepisy prawa unijnego. Dlatego staramy się przybliżyć prawo żywnościowe w przystępny sposób, tak żeby każdy producent miał możliwość zaznajomienia się przynajmniej z ogólnymi zasadami prawa żywnościowego. Ważniejsze w produkcji żywności są normy jakości. W tym zakresie udostępniamy wiedzę kompleksową, która może pomóc nie tylko w codziennej działalności, ale także podczas urzędowych kontroli i inspekcji, na które często należy odpowiedzieć odpowiednimi środkami prawnymi chroniącymi przed nadmierną i nieuzasadnioną ingerencją organów państwowych.
Zgodnie z art. 3.1 rozporządzenia unijnego 178/2002 z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego "prawo żywnościowe oznacza przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne regulujące sprawy żywności w ogólności, a ich bezpieczeństwo w szczególności, zarówno na poziomie Wspólnoty, jak i na poziomie krajowym; definicja ta obejmuje wszystkie etapy produkcji, przetwarzania i dystrybucji żywności oraz paszy produkowanej dla zwierząt hodowlanych lub używanej do żywienia zwierząt". Bezpieczeństwo żywności regulowane jest przez złożony zespół norm prawnych i technicznych stanowionych nie tylko przez Unię Europejską i polskiego ustawodawcę, ale także przez organy międzynarodowe (FAO/WHO). W prawie żywnościowym istotną rolę odgrywają cele i zasady w postaci wysokiej ochrony zdrowia, ochrony interesów konsumentów, analizy ryzyka i zasady ostrożności.
O prawie żywnościowym oraz o tychże celach i zasadach dowiesz się więcej
Normy bezpieczeństwa żywności, inaczej jakości, są to normy będące rezultatem tzw. normalizacji (standaryzacji), czyli działalności prowadzącej do ustanawiania specyfikacji technicznych, którym mają odpowiadać produkty żywnościowe. procesy produkcji żywności lub usługi, np. gastronomiczne. W związku z tym, że rynek żywności ma wymiar międzynarodowy, normy bezpieczeństwa (jakości) ujednolicane są nie tylko przez instytucje krajowe, ale także unijne i międzynarodowe. Dlatego ich znajomość nie ogranicza się tylko do specyfikacji krajowych, lecz wymaga przeglądu złożonego zespołu norm Unii Europejskiej i opracowywanych pod auspicjami WHO/FAO, czy ISO. W Polsce brakowało do tej pory kompleksowej informacji na temat takich norm, dlatego już teraz oferujemy taką wiedzę o normach (specyfikacjach) dotyczących poszczególnych produktów, procesów produkcji i higieny. Ciągle dodajemy nowe standardy jakości, tak żebyście mogli z nich korzystać.
Szczegółowo na ich temat dowiesz się więcej
Gwarantem bezpieczeństwa żywności są nie tylko producenci, ale także państwo, którego zadaniem jest ochrona zdrowia i interesów konsumentów. Z tego też powodu producenci żywności podlegają systemowi państwowej (urzędowej) kontroli i inspekcji, która obejmuje jakość żywności, proces produkcji, w tym higienę podczas wytwarzania żywności, oraz bezpieczeństwo i higienę pracy. Ogólnie rzecz biorąc organy kontrolne weryfikują przestrzeganie przez producentów przepisów prawa żywnościowego i prawa pracy. W Polsce problemem jest złożony i niejasny system kontroli, który obejmuje: Państwową Inspekcję Sanitarną (tzw. „Sanepid”), Inspekcję Weterynaryjną, Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa oraz Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. Znajomość systemu i kompetencji poszczególnych urzędów kontrolnych pozwala na skuteczną ochronę przed dotkliwymi konsekwencjami kontroli.
O urzędowych kontrolach i inspekcjach bezpieczeństwa żywności dowiesz się więcej
Producenci żywności podlegają państwowej kontroli i inspekcji, której celem jest weryfikacja ich działalności pod kątem zgodności z wymogami prawa żywnościowego w tym normami bezpieczeństwa żywności. Nie zawsze kontrola urzędowa przebiega tak, jakby sobie życzył tego przedsiębiorca. Przyczyną takiego stanu rzeczy może być niewłaściwe przygotowanie do kontroli, zarówno pod względem prawnym, technicznym, proceduralnym, jak i produkcyjnym. Powodem tego, że przedsiębiorca narażony jest na dotkliwe konsekwencje administracyjne, w tym finansowe, a nawet karne, może być także wadliwie przeprowadzona procedura kontrolna, czyli innymi słowy - nie zawsze wina leży po stronie producenta. Dlatego warto nie tylko zapobiegać rzetelnie przygotowując się do kontroli, ale także korzystać z odpowiednich środków ochrony prawnej, do których zaliczyć można odwołania od decyzji administracyjnych wydawanych przez organy kontrole oraz skargi do sądów administracyjnych.
O odwołaniu, skardze i innych środkach ochrony prawnej dowiesz się więcej
Rozporządzenie 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 roku ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności
Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 roku o bezpieczeństwie żywności i żywienia
Rozporządzenie 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 roku w sprawie higieny środków spożywczych
Rozporządzenie 853/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 roku ustanawiające szczególne przepisy dotyczące higieny w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego
Rozporządzenie 625/2017 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2017 roku w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu zapewnienia stosowania prawa żywnościowego i paszowego oraz zasad dotyczących zdrowia i dobrostanu zwierząt, zdrowia roślin i środków ochrony roślin
Rozporządzenie 1169/2011 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 października 2011 roku w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności
Rozporządzenie 1924/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 roku w sprawie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych dotyczących żywności
Kontakt
dr hab. Tomasz Srogosz
t.srogosz@jwms.pl
Social media