Poradnia Prawa Żywnościowego
Znakowanie żywności
2. wymogi dotyczące etykietowania żywności
Jeśli chcesz posłuchać o znakowaniu żywności, zapraszam na podcast (w opracowaniu).
1. przepisy prawne
Istotnym warunkiem decydującym o tym, że producent przestrzega norm jakości (handlowych) jest odpowiednie, prawidłowe oznakowanie żywności. Realizuje ono podstawowe prawo konsumenta w postaci prawa do informacji, które dotyczy rzetelnego informowania przez producentów i sprzedawców, czyli przedsiębiorców, o środkach spożywczych, które są nabywane przez konsumentów.
Etykietowanie żywności zostało uregulowane na poziomie prawa Unii Europejskiej, choć tej kwestii dotyczą też przepisy prawa krajowego. Aktami prawnymi, o których należy tu wspomnieć są:
- ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia z 2006 roku,
- ustawa o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych z 2000 roku,
2. wymogi dotyczące etykietowania żywności
Każdemu środkowi spożywczemu przeznaczonemu do dostarczenia konsumentowi finalnemu lub do zakładów żywienia zbiorowego muszą towarzyszyć informacje na temat żywności. Nie mogą one wprowadzać w błąd, w szczególności:
|
|
a) co do właściwości środka spożywczego, a w szczególności co do jego charakteru, tożsamości, właściwości, składu, ilości, trwałości, kraju lub miejsca pochodzenia, metod wytwarzania lub produkcji; |
|
|
b) przez przypisywanie środkowi spożywczemu działania lub właściwości, których on nie posiada; |
|
|
c) przez sugerowanie, że środek spożywczy ma szczególne właściwości, gdy w rzeczywistości wszystkie podobne środki spożywcze mają takie właściwości, zwłaszcza przez szczególne podkreślanie obecności lub braku określonych składników lub składników odżywczych; |
|
|
d) przez sugerowanie poprzez wygląd, opis lub prezentacje graficzne, że chodzi o określony środek spożywczy lub składnik, mimo że w rzeczywistości komponent lub składnik naturalnie obecny lub zwykle stosowany w danym środku spożywczym został zastąpiony innym komponentem lub innym składnikiem. |
Informacje na temat żywności muszą być rzetelne, jasne i łatwe do zrozumienia dla konsumenta. Z zastrzeżeniem odstępstw przewidzianych w prawie Unii mającym zastosowanie do naturalnych wód mineralnych i żywności specjalnego przeznaczenia żywieniowego informacje na temat żywności nie mogą przypisywać jakiemukolwiek środkowi spożywczemu właściwości zapobiegania chorobom lub leczenia chorób ludzi bądź też odwoływać się do takich właściwości.
Obowiązkowe jest podanie następujących danych szczegółowych:
| a) |
nazwa żywności; |
| b) |
wykaz składników; |
|
|
c) wszelkie składniki lub substancje pomocnicze w przetwórstwie powodujące alergie lub reakcje nietolerancji, użyte przy wytworzeniu lub przygotowywaniu żywności i nadal obecne w produkcie gotowym, nawet jeżeli ich forma uległa zmianie; |
| d) |
ilość określonych składników lub kategorii składników; |
| e) |
ilość netto żywności; |
| f) |
data minimalnej trwałości lub termin przydatności do spożycia; |
| g) |
wszelkie specjalne warunki przechowywania lub warunki użycia; |
|
|
h) nazwa producenta; |
| i) |
kraj lub miejsce pochodzenia; |
|
|
j) instrukcja użycia, w przypadku gdy w razie braku takiej instrukcji odpowiednie użycie danego środka spożywczego byłoby utrudnione; |
|
|
k) w odniesieniu do napojów o zawartości alkoholu większej niż 1,2 % objętościowo, rzeczywista zawartość objętościowa alkoholu; |
| l) |
informacja o wartości odżywczej. |
Oznakowanie środka spożywczego powszechnie spożywanego nie może zawierać określenia "dietetyczny" lub w inny sposób sugerować, że jest to środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego. Środki spożywcze niebędące preparatami do początkowego żywienia niemowląt nie mogą być oznakowane, prezentowane, reklamowane, promowane i wprowadzane do obrotu jako środki spożywcze wystarczające do zaspokajania potrzeb żywieniowych prawidłowo rozwijających się niemowląt w ciągu pierwszych miesięcy życia, do momentu wprowadzenia odpowiedniego żywienia uzupełniającego.
Środki spożywcze wprowadzane do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej muszą być oznakowane w języku polskim. Środki spożywcze mogą być ponadto oznakowane w innych językach. Wymóg znakowania w języku polskim nie dotyczy środków spożywczych przeznaczonych do wywozu poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Artykuły rolno-spożywcze wprowadzane do obrotu znakuje się widocznym, czytelnym i nieusuwalnym kodem identyfikacyjnym partii produkcyjnej, umożliwiającym identyfikację artykułu rolno-spożywczego z danej partii produkcyjnej. Kod identyfikacyjny nadawany jest przez producenta.
Szczegółowe zasady znakowania poszczególnych środków spożywczych, w tym między innymi cukru, czekolady, mrożonek, dżemów, soków, mleka, omówione zostały w rozporządzeniu z 2014 roku.
3. "Produkt polski"
Produkty spożywcze mogą być oznaczone znakiem "Produkt polski" pod warunkiem , że:
- produkcja pierwotna produktów nieprzetworzonych odbyła się na terytorium Polski
- mięso zostało pozyskane ze zwierząt urodzonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, których chów i ubój odbyły się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
- produkty pochodzenia zwierzęcego inne niż mięso zostały pozyskane od zwierząt, których chów odbywa się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
- produkty przetworzone zostały wyprodukowane na terytorium Polski wyłącznie ze składników pochodzących z produkcji podstawowej, która miała miejsce w Polsce, natomiast jeżeli do produkcji zastosowano składniki inne niż pochodzenia krajowego to łączna masa tych składników w chwili ich użycia nie może przekraczać 25% łącznej masy wszystkich składników, nie licząc masy wody użytej do produkcji, a składników tych nie można zastąpić składnikami, odpowiednio, będącymi produktami podstawowymi lub pochodzącymi z takich produktów, których produkcja podstawowa odbyła się na terenie kraju.
Kontakt
dr hab. Tomasz Srogosz
t.srogosz@jwms.pl
Social media