Poradnia Prawa Żywnościowego
Norma handlowa dla winogron stołowych
(rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2023/2429 z dnia 17 sierpnia 2023 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 w odniesieniu do norm handlowych dotyczących sektora owoców i warzyw, niektórych przetworów owocowych i warzywnych oraz sektora bananów)
I. DEFINICJA PRODUKTU
Niniejszą normę stosuje się do odmian uprawnych winogron stołowych pochodzących od gatunku Vitis vinifera L., które są dostarczane konsumentowi świeże, z wyłączeniem winogron stołowych przeznaczonych do przetwórstwa przemysłowego.
II. PRZEPISY DOTYCZĄCE JAKOŚCI
Celem normy jest określenie wymagań jakościowych dla winogron stołowych, po ich przygotowaniu i zapakowaniu.
Na etapach następujących po wysyłce produkty mogą jednak wykazywać w stosunku do wymagań normy:
| — |
nieznaczne obniżenie świeżości i jędrności, |
| — |
dla produktów innych niż produkty klasy „ekstra” – niewielkie objawy zepsucia w związku z ich rozwojem i tendencją do psucia się. |
A. Wymagania minimalne
We wszystkich klasach, z zastrzeżeniem przepisów szczególnych dla danej klasy i dopuszczalnych tolerancji, grona i poszczególne jagody muszą być:
| — |
zdrowe, wyklucza się produkty z objawami gnicia lub zepsucia, które czynią je niezdatnymi do spożycia, |
| — |
czyste, praktycznie wolne od jakichkolwiek widocznych substancji obcych, |
| — |
praktycznie wolne od szkodników, |
| — |
praktycznie wolne od uszkodzeń spowodowanych przez szkodniki, |
| — |
wolne od nadmiernego zawilgocenia zewnętrznego, |
| — |
wolne od jakichkolwiek obcych zapachów lub smaków. |
Ponadto poszczególne jagody muszą być:
| — |
całe, |
| — |
prawidłowo wykształcone, |
| — |
prawidłowo rozwinięte. |
Przebarwienia spowodowane przez słońce nie stanowią wady.
Stopień rozwoju oraz stan winogron stołowych muszą umożliwiać im:
| — |
wytrzymanie transportu i przeładunku oraz |
| — |
dotarcie do miejsca przeznaczenia w zadowalającym stanie. |
B. Wymagania dotyczące dojrzałości
Zawartość ekstraktu refraktometrycznego (39) w soku wynosi co najmniej:
| — |
12 ° Brixa dla odmian Alphonse Lavallée, Cardinal oraz Victoria, |
| — |
13 ° Brixa dla wszystkich innych odmian pestkowych, |
| — |
14 ° Brixa dla wszystkich odmian bezpestkowych. |
Dodatkowo wszystkie odmiany muszą charakteryzować się zadowalającym stosunkiem ilości cukrów do kwasów.
C. Klasyfikacja
Winogrona stołowe klasyfikowane są w trzech następujących klasach:
(i) klasa „ekstra”
Winogrona stołowe w tej klasie muszą być najwyższej jakości. Muszą być charakterystyczne dla danej odmiany, uwzględniając region, z którego pochodzą.
Poszczególne jagody muszą być jędrne, mocno osadzone, równomiernie rozmieszczone w gronie i posiadać praktycznie nienaruszony charakterystyczny nalot.
Muszą być wolne od wszelkich wad, z wyjątkiem bardzo nieznacznych wad powierzchniowych, pod warunkiem że nie mają one wpływu na ogólny wygląd produktu, jego jakość, trwałość oraz prezentację w opakowaniu:
(ii) klasa I
Winogrona stołowe w tej klasie muszą być dobrej jakości. Muszą być charakterystyczne dla danej odmiany, uwzględniając region, z którego pochodzą.
Poszczególne jagody muszą być jędrne, mocno osadzone i posiadać możliwie nienaruszony charakterystyczny nalot. Ich rozmieszczenie może być mniej równomierne niż w przypadku winogron klasy „ekstra”.
Mogą jednak posiadać następujące nieznaczne wady, pod warunkiem że nie wpływają one na ogólny wygląd produktu, jego jakość, utrzymanie jakości i prezentację w opakowaniu:
| — |
nieznaczna wada kształtu, |
| — |
nieznaczne wady wybarwienia, |
| — |
bardzo nieznaczne odparzenia samej skórki spowodowane działaniem słońca, |
| — |
nieznaczne wady skórki. |
(iii) klasa II
Do tej klasy zalicza się winogrona stołowe, które nie kwalifikują się do wyższych klas, ale spełniają wymagania minimalne określone w pkt A.
Grona mogą wykazywać nieznaczne wady kształtu, stopnia rozwoju i wybarwienia, pod warunkiem że nie wpływają one niekorzystnie na podstawowe cechy charakterystyczne produktu danej odmiany, uwzględniając region, z którego pochodzą.
Poszczególne jagody muszą być wystarczająco jędrne i wystarczająco mocno osadzone oraz o ile to możliwe, nadal posiadać charakterystyczny nalot. Ich rozmieszczenie może być mniej równomierne niż w przypadku winogron klasy I.
Dopuszczalne są następujące wady, pod warunkiem że winogrona stołowe zachowują swoje podstawowe cechy pod względem jakości, utrzymania jakości oraz prezentacji:
| — |
wady kształtu, |
| — |
wady wybarwienia, |
| — |
nieznaczne odparzenia samej skórki spowodowane działaniem słońca, |
| — |
nieznaczne odgniecenia, |
| — |
wady skórki. |
III. PRZEPISY DOTYCZĄCE KLASYFIKACJI WEDŁUG WIELKOŚCI
Wielkość określa się na podstawie masy grona.
Minimalna masa grona wynosi 75 g dla klasy „ekstra” i klasy I. Przepis ten nie ma zastosowania do opakowań stanowiących pojedyncze porcje we wszystkich klasach.
IV. PRZEPISY DOTYCZĄCE TOLERANCJI
Na wszystkich etapach obrotu w każdej partii dopuszcza się tolerancję w odniesieniu do jakości i wielkości dla produktów niespełniających wymagań wskazanej klasy.
A. Tolerancje dotyczące jakości
(i) klasa „ekstra”
Dopuszczalna jest łączna tolerancja wynosząca 5 % masy gron niespełniających wymagań tej klasy, lecz spełniających wymagania klasy I. W ramach tej tolerancji nie więcej niż 0,5 % łącznie mogą stanowić produkty spełniające wymagania jakościowe klasy II.
(ii) klasa I
Dopuszczalna jest łączna tolerancja wynosząca 10 % masy gron niespełniających wymagań tej klasy, lecz spełniających wymagania klasy II. W ramach tej tolerancji nie więcej niż 1 % łącznie mogą stanowić produkty niespełniające wymagań jakościowych klasy II ani wymagań minimalnych lub produkty z objawami zepsucia.
W uzupełnieniu do tych tolerancji maksymalnie 10 % masy mogą stanowić jagody luzem, tj. jagody oddzielone od gron/kiści, pod warunkiem że owoce są zdrowe i nieuszkodzone.
(iii) klasa II
Dopuszczalna jest łączna tolerancja wynosząca 10 % masy gron niespełniających wymagań tej klasy ani wymagań minimalnych. W ramach tej tolerancji nie więcej niż 2 % łącznie mogą stanowić produkty z objawami zepsucia.
W uzupełnieniu do tych tolerancji maksymalnie 10 % masy mogą stanowić jagody luzem, tj. jagody oddzielone od gron/kiści, pod warunkiem że owoce są zdrowe i nieuszkodzone.
B. Tolerancje dotyczące wielkości
Dla wszystkich klas (jeżeli produkt jest sortowany według wielkości): dopuszczalna jest łączna tolerancja wynosząca 10 % masy gron niespełniających wymagań dotyczących wielkości. W każdym opakowaniu detalicznym (z wyjątkiem opakowań stanowiących pojedyncze porcje) dopuszcza się występowanie jednego grona o masie poniżej 75 g, w celu dostosowania masy, o ile spełnia ono wszystkie pozostałe wymagania wymienionej klasy.
V. PRZEPISY DOTYCZĄCE PREZENTACJI
A. Jednorodność
Zawartość każdego opakowania musi być jednorodna i obejmować jedynie grona tego samego pochodzenia, odmiany, jakości i stopnia dojrzałości.
W przypadku klasy „ekstra” grona muszą być mniej więcej jednorodne pod względem wielkości i wybarwienia.
Dopuszcza się jednak mieszanie w jednym opakowaniu winogron stołowych różnych odmian wyraźnie różniących się między sobą, pod warunkiem że są one jednorodne pod względem jakości i – dla każdej odmiany – pochodzenia.
Widoczna część zawartości opakowania musi być reprezentatywna dla całej zawartości.
B. Pakowanie
Winogrona stołowe muszą być pakowane w sposób, który zapewni należytą ochronę produktu.
Materiały stosowane wewnątrz opakowania muszą być czyste i takiej jakości, która pozwala uniknąć jakichkolwiek, zewnętrznych lub wewnętrznych, uszkodzeń produktu. Dopuszcza się stosowanie materiałów, w szczególności papieru lub pieczątek ze specyfikacją handlową, pod warunkiem że nadruki lub etykiety zostały wykonane przy użyciu nietoksycznego tuszu lub kleju.
Nalepki przyklejane bezpośrednio na produktach nie powinny po zdjęciu pozostawiać widocznych śladów kleju ani powodować uszkodzeń skórki.
Opakowania muszą być wolne od wszelkich substancji obcych, jakkolwiek dopuszczalne jest pozostawienie przy łodydze grona fragmentu łozy winorośli nie dłuższej niż 5 cm jako szczególnej formy prezentacji.
VI. PRZEPISY DOTYCZĄCE OZNAKOWANIA
Na każdym opakowaniu (40) widnieją następujące informacje, zamieszczone po tej samej stronie, w sposób czytelny, trwały oraz widoczny z zewnątrz.
A. Identyfikacja
Nazwa i adres pakującego lub wysyłającego (np. ulica/miasto/region/kod pocztowy i państwo, jeśli różne od państwa pochodzenia).
Zapis ten można zastąpić:
| — |
dla wszystkich opakowań z wyjątkiem produktów paczkowanych – oficjalnie wydanym lub zatwierdzonym oznaczeniem kodowym identyfikującym pakującego lub wysyłającego, umieszczonym w bliskim sąsiedztwie określenia „pakujący lub wysyłający” (lub odpowiednich skrótów). Oznaczenie kodowe musi być poprzedzone kodem ISO 3166 (alfa) państwa/obszaru państwa uznającego, jeżeli nie jest to państwo pochodzenia; |
| — |
wyłącznie dla produktów paczkowanych – nazwą i adresem sprzedającego z siedzibą w Unii, umieszczonym w bliskim sąsiedztwie określenia „zapakowane dla:” lub zapisem równoznacznym. W takim przypadku etykieta zawiera również oznaczenie kodowe identyfikujące pakującego lub wysyłającego. Sprzedawca udostępnia wszystkie informacje dotyczące znaczenia tego kodu uznane przez organ kontrolny za niezbędne. |
B. Rodzaj produktu
| — |
„winogrona stołowe”, jeśli zawartość nie jest widoczna z zewnątrz, |
| — |
nazwa odmiany. W przypadku mieszanki wyraźnie różniących się odmian winogron stołowych, nazwy poszczególnych odmian. |
Nazwę odmiany można zastąpić synonimem. Nazwę handlową można podać wyłącznie jako uzupełnienie nazwy odmiany lub synonimu.
C. Pochodzenie produktu
| — |
Państwo pochodzenia (41) oraz, nieobowiązkowo, region uprawy lub krajowa, regionalna lub lokalna nazwa miejsca pochodzenia. |
| — |
W przypadku mieszanek wyraźnie różniących się odmian winogron stołowych różnego pochodzenia, wymagane jest umieszczenie oznaczenia każdego państwa pochodzenia przy danych nazwach odmian. |
D. Specyfikacje handlowe
| — |
klasa, |
„Grona o masie poniżej 75 g stanowiące pojedyncze porcje” lub, w stosownych przypadkach, równoważne określenie.
E. Znak kontroli urzędowej (nieobowiązkowo)
Opakowania nie muszą zawierać szczegółowych informacji wymienionych w pkt VI akapit pierwszy, jeśli zawierają wyłącznie opakowania detaliczne wyraźnie widoczne z zewnątrz i zawierające te informacje. Opakowania te nie mogą zawierać żadnych oznaczeń, które mogłyby wprowadzać w błąd. Jeśli opakowania znajdują się na paletach, szczegółowe informacje powinny być podane na etykietach umieszczonych w widocznym miejscu, co najmniej z dwóch stron palety.
Kontakt
dr hab. Tomasz Srogosz
t.srogosz@jwms.pl